Mniszek - Mniszek lekarski, mlecz, dmuchawiec (Taraxacum officinale Web.)

Występuje dziko w rejonach klimatu umiarkowanego całego świata.
W Polsce należy do najpospolitszych chwastów łąk,przydroży,zarośli,trawników.

Jest to bylina wieloletnia wysokości do 50 cm, o grubym, mięsistym, palowym, czasem rozwidlającym się korzeniu,zewnątrz jest brunatny a wewnątrz biały.
Wczesną wiosną wykształca rozetę rozesłanych,wydłużonych głęboko wciętych liści. Następnie wyrastają szypułki kwiatostanowe,białawe,wewnątrz puste,na których osadzone są pojedyncze koszyczki,złożone z języczkowych żółtych kwiatów.
Kwitnie od kwietnia do sierpnia. Po okwitnięciu tworzy kulistą, puszystą kulę,której „puch”rozsypuje się przy dmuchnięciu,stąd nazwa dmuchawiec. Cała roślina zawiera gęsty lepki,biały,na powietrzu ciemniejący sok mleczny.

Głównym surowcem leczniczym są korzenie,zbieramy je wczesna wiosną -marzec lub jesienią -październik,wybieramy rośliny duże których korzenie są grubsze. Zebrane korzenie po oczyszczeniu kroimy i suszymy.

W lecznictwie wykorzystywane są również młode liście mniszka,zbierane wczesna wiosną przed wykształceniem kwiatów,a także same kwiatostany, bez szypułek, ścinane w pełnym okresie kwitnienia. Nie należy zbierać mniszka na terenie dużych miast i w pobliżu jezdni o dużym nasileniu ruchu,ponieważ szczególnie łatwo,wchłania on i gromadzi ołów oraz inne toksyczne substancje pochodzące od spalin
Surowcem jest korzeń i kwiaty.

Mniszek  lekarski skład i działanie :

Korzenie mniszka zawierają substancje gorzkie, trójterpeny, inulinę, inozyt, cholinę, mannitol.
Sok mlecza zawiera żywice o charakterze zbliżonym do kauczuku, a liście zawierają witaminę C oraz kwas foliowy, a także wiele składników mineralnych (potas, mangan, żelazo, wapń i fosfor). W kwiatach znajdują się flawonoidy i karotenoidy.
Mniszek wykazuje działanie żółciopędne, przeczyszczające, nieznacznie moczopędne, pobudza apetyt.

Mniszek lekarski w leczeniu domowym :

Ziele polecane jest w zaburzeniach przewodu pokarmowego, jak brak apetytu,złe trawienie, wzdęcia. Także pomocniczo w kamicy wątrobowej, słabym wydzielaniu żółci, chorobach pęcherza moczowego.
Sok wskazany jest w złej przemianie materii, niestrawności i otyłości. Stosowany bywa w diecie cukrzycowej jako źródło inuliny, również obniża poziom cholesterolu we krwi.
Poza tym mniszek jest często podawany jako środek odtruwający organizm, witaminowy oraz remineralizujący, także w anemii, ogólnym osłabieniu - głownie spożywane jako sałata młode świeże liście.


Mniszek lekarski postać leku :

Odwar z korzenia : 1 łyżeczkę rozdrobnionych korzeni zalać szklanka wody i gotować 5 -10 minut. Odcedzić. Pić 2 -3 razy dziennie po ½ szklanki odwaru przed jedzeniem.

Odwar z kwiatów : 1 łyżkę kwiatów mniszka zalać 2 szklakami letniej wody ,gotować 20 minut i odcedzić. Pić 2 razy dziennie po szklance odwaru.

Sok ze świeżych korzeni lub kwiatów. 20 dag opłukać przegotowaną wodą ,pokroić na miazgę i wycisnąć sok.
Pić 3 razy dziennie po kieliszku -50 g soku stosuje się przeważnie przed jedzeniem jako środek żółciotwórczy.
Uwaga Dodanie spirytusu do soku umożliwia dłuższe przechowywanie soku; 5 szklanek soku z mniszka zalewa się ¼ litra spirytusu i po zmieszaniu odstawia się na tydzień,następnie przecedza. Można używać 2 razy dziennie po łyżce na szklankę wody.

Przeciwkaszlowy syrop z mniszka : 400 sztuk świeżych koszyczków kwiatowych mniszka lekarskiego zalać 1 litrem zimnej wody i gotować pod przykryciem przez godzinę. Przecedzić przez gazę,dodać 1 kg cukru i sok z 1 cytryny (w zastępstwie można dodać nieco kwasku cytrynowego,lub soku cytrynowego z butelki),po czym gotować jeszcze 2 godziny na wolnym ogniu. Zlać do małych słoiczków i zamknąć na gorąco. Używać przy kaszlu i początkach przeziębienia.

Sok z mniszka - aby otrzymać sok poprawiający przemianę materii trzeba umyć 20 dag świeżych liści mniszka, posiekać i wycisnąć sok ( można to zrobić w sokowirówce lub w mikserze a potem odcedzić sok ). Pić 3 razy dziennie po kieliszku ( 50 g ) przed jedzeniem.
Można zakonserwować sok z mniszka lekarskiego na zimę: 5 szklanek soku zalać 1/4 litra spirytusu, wymieszać, zostawić na tydzień, przecedzić, zlać do butelek, zakorkować, przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu. Zażywać 2 razy dziennie po łyżce w pół szklanki wody.

Wino z korzeni mniszka – 40 g rozdrobnionych , wysuszonych korzeni mniszka lekarskiego, zalać 700 ml wina białego gronowego, odstawić na 14 dni, od czasu do czasy wstrząsając butelką. Po tym czasie wino przefiltrować. Stosować po 1 łyżce lub po małym kieliszku, 2 – 3 razy dziennie, 1 godzinę przed jedzeniem, jako środek pobudzający apetyt, natomiast stosowany po jedzeniu jako środek ułatwiający trawienie.

Succus Taraxaci – Herbapolu – jest to świeży sok z mniszka. Zalecane stosowanie dla dorosłych, 30 – 40 kropli w kieliszku wody, 30 minut przed jedzeniem, 2 – 4 razy dziennie, jako środek żołądkowy, poprawiający trawienie i zwiększający przyswajanie składników pokarmowych.

Zielony napój z mniszka lekarskiego – 4 liście mniszka zmiksować w ½ - 2/3 szklanki, napoju owocowego, mleka, lub jogurtu. Stosować rano i po południu miedzy posiłkami jako środek ogólnie wzmacniający, witaminizujący i poprawiający cerę. Stosować na wiosnę przez 3 – 4 tygodni.

Uwaga !
Mniszek zażywany w nadmiernych ilościach zwiększa liczbę białych krwinek.