Len – Len zwyczajny, słowień (Linum usitatissimum L.)

Len pochodzi z rejonu śródziemnomorskiego i Azji Mniejszej. Dzisiaj jednak zasięg jego naturalnego występowania obejmuje całą niemal Europę (bez Grecji,Sycylii i Sardynii), a także częściowo Azję (Kaukaz), Północną Afrykę i Wyspy Kanaryjskie.

U nas różne jego gatunki spotykane są w stanie naturalnym na terenie całego kraju.

Len zwyczajny uprawiany jest w Polsce już od dawna. Na świecie występuje około 200 gatunków tej rośliny, natomiast w Polsce znanych jest tylko 7 gatunków.

Len zazwyczaj należy do roślin jednorocznych,czasem ozimych. Rośnie do 80 cm wysokości,łodygę ma prostą,w górze rozgałęziona.

Liście ma lancetowate, gładkie, całobrzegie z woskowym nalotem, długie do 3 cm.

Kwiaty umieszczone na szczytach pędów w formie wiechowatej wierzchotki,są pięciopłatkowe, niebieskawo błękitne, czasem białawe z nikłymi ciemniejszymi żyłkami. Kwitnie w czerwcu i lipcu.

Owoc to okrągława torebka,w której znajdują się lśniące, płaskie brunatne nasiona zwane często siemieniem. Dojrzewają on w lipcu i sierpniu. Len jest rośliną uprawianą ze względu na włókno i olej.
W lecznictwie natomiast zastosowanie znajdują nasiona.

Co zawiera len - skład i działanie :

Nasiona lnu zawierają dużą ilość śluzu i oleju tłustego, a poza tym lecytynę, enzymy, sole mineralne (magnez, żelazo, kobalt, dużo miedzi i cynku), fitosterole, flawonoidy w formie glikozydów (linamaryna i neolinamaryna) oraz kasy organiczne (m. in. askorbinowy).

Nasiona lnu działają powlekająco, osłaniająco i zmiękczająco, także przeczyszczająco. Olej otrzymywany z nasion lnu jest szeroko stosowany w chorobach skóry, jako tzw. lek naskórny, oraz należący do środków odżywczych.

Len zastosowanie w lecznictwie domowym :

Len bardzo często stosowany jest w stanach zapalnych i nieżytach żołądka, w nadkwaśności, biegunce, niestrawności, przy owrzodzeniu żołądka i dwunastnicy (leczenie pomocnicze). 

Dobrze rozdrobnione nasiona po spęcznieniu wodą są łagodnym środkiem przeczyszczającym, polecanym szczególnie i osób starszych.

Zewnętrznie używamy go do płukania jamy ustnej i gardła przy stanach zapalnych i oparzeniu lub uszkodzeniu nabłonka, w postaci kataplazmów na trudno gojące się rany, w wysuszeniu skóry, przy skłonności do łuszczenia i pękania naskórka, przy świądzie i odleżynach.
Len postać leku :

Wyciąg zimny z lnu - 1 łyżkę nasion pogniecionych zalać przegotowaną wodą ½ szklanki. Zostawić na noc. Pić na czczo. Nastawić następną porcję wypić wieczorem,można stosować w chorobie wrzodowej i nieżytach. Smak lekarstwa można poprawić przez dodanie kilku kropli miętowych.

Kataplazm - 5 dag utłuczonych nasion lnu zalać wrzątkiem ½ szklanki, wymieszać dokładnie, zawinąć w płótno,przykładać pod ceratką na chore miejsca.

Odwar - sporządza się z 1 łyżki siemienia lnianego na 1 szklankę wody i gotuje 10 minut. Pije się go po ½ szklanki 2 razy dziennie między posiłkami.

Zewnętrznie - przeciw oparzeniom, używa się jeszcze czasami mieszaniny oleju lnianego w równych częściach z wodą wapienną w formie przymoczków lub kataplazmów.

U chorych leżących,przy możliwości tworzenia się odleżyn lub odparzeń,dobrze jest stosować podkładanie tzw. materacyków z suchych nasion lnu,wsypanych do płóciennego woreczka.

Zawiesina z siemienia lnianego – 2 łyżki siemienia lnianego rozdrobnić, można użyć młynka do kawy i zemleć , zalać 2/3 szklanki ciepłej wody, jogurtu lub kefiru, odstawić na 30 – 60 minut. Stosować przy zaparciach przez 2 – 4 tygodnie, rano i wieczorem.