Roślina występuje na półkuli północnej, w Europie, Azji, Ameryce Północnej, Grenlandii.
W Polsce spotykana prawie wyłącznie w północnych rejonach kraju (sporadycznie na południu – Karpatach) i ze względu na rzadkość występowania znajduje się pod częściową ochroną.
Rośnie w sosnowych borach zwykle na brzegach, w zaroślach i na wrzosowiskach, przeważnie na piaszczystym podłożu, glebach ubogich.
Mącznica jest wiecznie zieloną krzewiną o gałęziach długości do 1 m, rozesłanych, tworzących darnie. Liście osadzone skrętolegle, do 3 cm długie, wyrastają na krótkim ogonku.
Są one kształtu łopatkowego lub odwrotnie jajowatego, na szczycie zaokrąglone, całobrzegie, lśniące skórzaste.
Przypominają bardzo wyglądem liście popularnej borówki brusznicy, lecz odróżnia je gęsta siateczka nerwów, widoczna po spodniej stronie blaszki.
Kwiaty mącznicy są drobne, bladoróżowe, pięciokrotne, w kształcie dzbanuszka, na szczycie tworzą niewielkie grona. Roślina kwitnie od maja do lipca.
Owoc to czerwona mączysta jagoda (stąd nazwa mącznica), wyglądem przypominająca owoc brusznicy.
W lecznictwie stosuje się liście mącznicy, które można zbierać ze stanu dzikiego tylko mając specjalne zezwolenie. Dobry surowiec powinien mieć barwę zieloną , smak gorzkawy, ściągający, nie wykazywać zapachu.
Co zawiera mącznica lekarska - skład i działanie :
Liście mącznicy zawierają glikozydyfenolowe (pochodne hydrochinonu), arbutyna i metyloarbutyna, garbniki hydrolizujące, flawonoidy, głownie izokwercytyna o działaniu moczopędnym, trójterpeny (m.in. kwas ursolowy).
Ma działanie dezynfekujące drogi moczowe, przeciw zapalne, ściągające, słabo moczopędne, lecz wyraźnie saluretyczne (zwiększone wydalanie jonów chlorkowych i sodowych).
Surowiec działa na bakterie (antybiotykooporne), najczęściej wywołujące zakażenie dróg moczowych.
Mącznica lekarska zastosowanie w lecznictwie domowym :
Liście mącznicy najczęściej stosuje się w przewlekłych i nawracających bakteryjnych zakażeniach dróg moczowych oraz w stanach ostrych jako środek wspomagający antybiotyki i sulfonamidy. Przy używaniu preparatów z mącznicy zaleca się picie płynów alkalicznych (np. lemoniad z cytrynianem sodu lub kwaśnym węglanem sodu czyli sodą, wód mineralnych). Przy stosowaniu mącznicy obserwuje się ciemnooliwkowe zabarwienie moczu, który w miarę poprawiania się stanu chorego staje się coraz jaśniejszy i traci nieprzyjemny zapach.
Odwar - 1 łyżkę liści mącznicy zalać szklanką wody i łagodnie ogrzewać przez 5 minut od chwili zagotowania (dobrze jest uprzednio namoczyć liście przez 45 minut w tej samej wodzie, z której przygotowuje się odwar). Pić co 3 godziny po 1 -2 łyżki (odwar przechowywać w termosie)
Mącznica wchodzi w skład mieszanek ziołowych Urosan.
Mieszanka antyseptyczna – zmieszać w równych ilościach
liść mącznicy
ziele nawłoci
liść mięty pieprzowej
ziele połonicznika
rozdrobniony korzeń wilżyny
rozdrobniony korzeń lukrecji
Do termosu wsypać 2 łyżki mieszanki ziół, zalać 3 szklankami wrzącej wody, zamknąć termos i odstawić na 1 godzinę. Pić napar porcjami w ciągu dnia między posiłkami, wypijając cały napar. Napar można stosować w ostrych i przewlekłych zapaleniach dróg moczowych, zwłaszcza pęcherza, przede wszystkim przy nawracających infekcjach po leczeniu antybiotykami.
Urosan – Herbapolu – jest to mieszanka ziołowa zawierająca, - liść mącznicy, liść brzozy, ziele skrzypu, rozdrobniony korzeń cykorii. 3 łyżki mieszanki ziół zalać 3 ½ szklanki wody, gotować na wolnym ogniu, pod przykryciem około 5 minut, odstawić na 10 minut, przecedzić.
Odwar pić 2 – 4 razy dziennie, po ½ - 2/3 szklanki, między posiłkami, jako środek moczopędny i odkażający drogi moczowe, oraz jako środek pomagający w usuwaniu z ustroju zbędnych produktów przemiany materii.
Uwaga!
Należy jednak pamiętać, że długotrwałe stosowanie wysokich dawek mącznicy może wywołać wymioty, niedokrwistość hemolityczną i uszkodzenia wątroby. Są to objawy zatrucia hydrochinonem. Uczulenia zaś na mącznice spotykane są rzadko.
Prześlij komentarz