Szakłak – Szakłak pospolity, szakłak ciernisty, jeleni róg (Rhamnus cathartica L.)

Ciernisty, gęsto ugałęziony krzew, pospolicie występuje w naszych lasach i zaroślach, dorasta do 3-8 m wysokości.

Liście ma naprzeciwległe, kształtu eliptycznego o brzegu drobno ząbkowanym.

Kwiaty ma drobne, zielonkawe, zakwitające w maju i czerwcu.

Owocem jest jagoda – pestkowiec, wielkości grochu, soczysty, słodkawy, początkowo zielony, po dojrzeniu fioletowo czarny.
Charakterystyczną cechą tej rośliny jest przekształcanie się szczytów pędów, pozbawionych pączka, w krótkie rozgałęzione, ostre ciernia – jeleni róg.

Surowcem leczniczym są dojrzewające owoce szakłaku, zebrane we wrześniu lub w październiku, kiedy zmieniły już zabarwienie z zielonego na czarne, ale nie są jeszcze zbyt miękkie i soczyste – przejrzałe owoce zlepiają się podczas suszenia w bryły.
Szakłak suszy się rozłożony w cienkich warstwach. W żadnym przypadku nie można w lecznictwie stosować owoców porażonych pleśnią.
Oprócz owoców surowcem leczniczym jest kora zbiera się wczesną wiosną z kilkuletnich gałązek
W tym celu należy je naciąć poprzecznie w odstępach 20 -30 centymetrowych, a następnie połączyć cięciem podłużnym łatwo się wówczas oddziela .

Co zawiera szakłak - skład i działanie:

W owocach występują antrazwiązki – glikozydy antrachinonowe ( glukofrangulina, frangulina), glikozydy antranolowe, wolne antranole i antrachinony. Także związki flawonoidowe, cukry i sole mineralne. Kora zawiera antrazwiązki, garbniki i flawonoidy.

Surowce działają przeczyszczająco oraz łagodnie żółciopędnie i moczopędnie.

Szakłak zastosowanie w lecznictwie domowym:

Surowce szaszłyka stosowane są przy złym trawieniu spowodowanym różnymi czynnikami z objawami zaparcia i wzdęciami.
Surowiec stosuje się często sam lub w mieszankach ziołowych jako środek wspomagający w leczeniu otyłości, niektórych schorzeń skórnych – trądzik młodzieńczy, w zaburzeniach czynności wydzielania żółci.
Może być wykorzystywany jako środek łagodnie przeczyszczający w zaparciach spowodowanych brakiem ruchu, nawet po zabiegach operacyjnych.

Szakłak postać leku:

Odwar - 2 łyżki owoców szakłaku zalać szklanką wrzątku, gotować 5 minut, odstawić na 10 minut, odcedzić. Pić raz dziennie szklankę odwaru przed snem.

Syrop - Wycisnąć sok z 1 kg owoców szakłaku zmieszać z równą objętością cukru ( 1:1 ) i powoli zagęszczać na wolnym ogniu do około połowy objętości. Gorący syrop odsączyć i zlać do butelek.

Wyciąg - 2 łyżeczki surowca szaszłyku zalać szklanką przegotowanej, wystudzonej wody i pozostawić na 8 godzin, następnie przecedzić. Pić 1 szklankę wyciągu.

Łyżeczkę rozdrobnionych owoców zmieszać z miodem lub powidłami śliwkowymi. Zjeść przed snem ,działa przeczyszczająco.

Ziołowa mieszanka przeczyszczająca :
30 g owoców szakłaka
30 g rozdrobnionego korzenia lukrecji
20 g rozdrobnionej kory kruszyny
20 g rozdrobnionych nasion kopru włoskiego lub owoców anyżu

1 łyżkę mieszanki ziół zalać jedną szklanką ciepłej wody, odstawić na 1 godzinę, gotować na wonnym ogniu do wrzenia i ponownie odstawić na 15 minut, przecedzić. Odwar pić po 1 szklance rano i wieczorem przy zaparciach nawykowych.

Uwaga !
Szakłak nie powinien być stosowany w stanach zapalnych jelit lub przy objawach wskazujących na podrażnienie wyrostka robaczkowego. Czasami spotykana jest nadwrażliwość na szakłak, objawiająca się nudnościami, wymiotami i bólami brzucha. Ta nadwrażliwość dotyczyć może wszystkich surowców, które zawierają antrazwiązki.
Nie powinny też go stosować kobiety karmiące piersią.